بیانیه‌ی گام دوم انقلاب اسلامی، نقشه‌ی راه تمدن‌سازی در افق 1444 است. توصیه یکم از توصیه‌های هفت‌گانه حضرت امام خامنه‌ای در این بیانیه، درباره‌ی «علم و پژوهش» است:

دانش،‌ آشکارترین وسیله‌ی عزت و قدرت یک کشور است. روی دیگر دانایی، توانایی است. دنیای غرب به برکت دانش خود بود که توانست برای خود ثروت و نفوذ و قدرت دویست‌ساله فراهم کند و باوجود تهیدستی در بنیان‌های اخلاقی و اعتقادی، با تحمیل سبک زندگی غربی به جوامع عقب‌مانده از کاروان علم، اختیار سیاست و اقتصاد آن‌ها را به دست گیرد. ما به سوءاستفاده از دانش مانند آنچه غرب کرد، توصیه نمی‌کنیم، امّا مؤکداً به نیاز کشور به جوشاندن چشمه‌ی دانش در میان خود اصرار می‌ورزیم. بحمدالله استعداد علم و تحقیق در ملّت ما از متوسط جهان بالاتر است. اکنون نزدیک به دو دهه است که رستاخیز علمی در کشور آغاز شده و با سرعتی که برای ناظران جهانی غافلگیرکننده بود - یعنی یازده برابر شتاب رشد متوسط علم در جهان- به‌پیش رفته است. دستاوردهای دانش و فناوری ما در این مدّت که ما را به رتبه‌ی شانزدهم در میان بیش از دویست کشور جهان رسانید و مایه‌ی شگفتی ناظران جهانی شد و در برخی از رشته‌های حساس و نوپدید به رتبه‌های نخستین ارتقاء داد، همه‌وهمه در حالی اتّفاق افتاده که کشور دچار تحریم مالی و تحریم علمی بوده است. ما باوجود شنا در جهت مخالف جریان دشمن‌ساز، به رکوردهای بزرگ دست‌یافته‌ایم و این نعمت بزرگی است که به خاطر آن باید روز و شب خدا را سپاس گفت.

 

 

اما آنچه من می‌خواهم بگویم این است که این راه طی‌شده، با همه‌ی اهمیتش فقط یک آغاز بوده است و نه بیشتر. ما هنوز از قلّه‌های دانش جهان بسیار عقبیم؛ باید به قلّه‌ها دست‌یابیم. باید از مرزهای کنونی دانش در مهم‌ترین رشته‌ها عبور کنیم. ما از این مرحله هنوز بسیار عقبیم؛ ما از صفر شروع کرده‌ایم. عقب‌ماندگی شرم‌آور علمی در دوران پهلوی‌ها و قاجارها در هنگامی‌که مسابقه‌ی علمی دنیا تازه شروع‌شده بود، ضربه‌ی سختی بر ما وارد کرده و ما را از این کاروان شتابان، فرسنگ‌ها عقب نگه‌داشته بود. ما اکنون حرکت را ‌آغاز کرده و با شتاب پیش می‌رویم ولی این شتاب باید سال‌ها با شدّت بالا ادامه یابد تا آن عقب‌افتادگی جبران شود. اینجانب همواره به دانشگاه‌ها و دانشگاهیان و مراکز پژوهش و پژوهندگان، گرم و قاطع و جدّی دراین‌باره تذکّر و هشدار و فراخوان داده‌ام، ولی اینک مطالبه‌ی عمومی من از شما جوانان آن است که این راه را با احساس مسئولیت بیشتر و همچون یک جهاد در پیش گیرید. سنگ بنای یک انقلاب علمی در کشور گذاشته شده و این انقلاب، شهیدانی از قبیل شهدای هسته‌ای نیز داده است. به‌پاخیزید و دشمن بدخواه و کینه‌توز را که از جهاد علمی شما به شدّت بیمناک است ناکام سازید.

 

انقلاب علمی و جهاد علمی مورد نظر معظم‌له، در سه سطح تکنیکی (فناوری)، تاکتیکی و استراتژیکی در حال وقوع است. بخشی از روند جهاد علمی در سطح تکنیکی، مربوط به ترندگذاری و ترازیابی فن‌آوری در گام دوم انقلاب اسلامی در افق 1444 است. یکی از ابعاد این مطالعه، همانا ترندگذاری پیامدگرا از حیث ارزیابی ظرفیت هر پدیده‌ی علمی و تکنولوژیک، در ایجاد اختلال‌های مثبت و منفی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی، در مقاطع و بازه‌های زمانی کوتاه، میان‌مدت و بلند مدت است.

 

 

 

 

 

 

افق 2 : تبیین پتانسیل اختلالات آن دسته از پدیده‌های تکنولوژیک که در آینده‌ی نزدیک (10 تا 20 سال آینده) به وقوع می‌پیوندند. این پدیده‌ها و اختراعات و اکتشافات، در مرحله‌ی آزمایش هستند.

 

 

 

 

افق 3 : تبیین پتانسیل اختلالات آن دسته از پدیده‌های تکنولوژیک که در آینده‌‌ی نسبتاً دور (بیش از 20 سال آینده) به وقوع می‌پیوندند. این پدیده‌ها در مرحله‌ی تحقیق هستند.

 

افق 4 : تبیین پتانسیل اختلالات آن دسته از پدیده‌های تکنولوژیک که در آینده‌ی دور احتمال وقوع دارند و تکنولوژی‌های تخیلی محسوب می‌شوند. این پدیده‌ها لبه‌ی علم و تکنولوژی در ظرفیت علمی بشر محسوب می گردند.